Sinterklaas en Kerstmis komen steeds dichterbij en dat betekent dat we weer cadeautjes mogen kopen. Volgens psycholoog Jeffrey Wijnberg doen we dat laatste met veel plezier. De ander iets geven zouden we zelfs leuker vinden dan iets krijgen. Hoe zit dat?
Nederlanders zijn een volk dat de ander graag iets geeft, zo vertelt Wijnberg. „Cadeautjes geven is een gebaar van gulheid, je zet iemand in het zonnetje. Dat vinden we fijn om te doen.” Zo fijn, dat zij die cadeautjes kopen volgens de universiteit van Waikato, Nieuw-Zeeland gelukkiger zijn dan zij die dat niet doen. Cadeautjes geven zou namelijk het beloningscentrum in de eigen hersenen stimuleren. Inmiddels is het een traditie geworden, waarbij het de feestvreugde verhoogt. „Sinterklaas en kerst zijn hét moment geworden om te laten zien hoeveel je van de ander houdt. Geven hoort erbij, dus dat doen we”, vertelt Wijnberg.
Waardering
Maar ook buiten de feestdagen geven we, waarmee we extra laten zien hoeveel we de ander waarderen. Zowel een materieel cadeau als iets wat gericht is op ervaringen. Waar je de ander het meest blij mee maakt, ligt volgens de psycholoog aan de leeftijd. „Voor iemand op leeftijd of die alles al heeft, is een persoonlijk cadeau erg leuk. Zeker als je deze ook nog zelf maakt en deze herinneringen weergeeft. Dat is een groot gebaar van liefde en daar kan geen envelopje met geld tegenop. Bij kinderen is dat anders. Als je 11 jaar bent en je eerste iPhone krijgt, ben je daar natuurlijk enorm blij mee.”
Macht
Naast dat we onze waardering aan een ander willen laten zien, krijgen we volgens Wijnberg bij geven een gevoel van macht. „Jij mag bepalen wat er gebeurt, de ander niet: die krijgt alleen wat hem gegeven wordt. En je weet: een gegeven paard mag je niet in de bek kijken. Hierdoor doe je het altijd goed, want het is een vriendelijk gebaar.” Als gever zou je daarom een betere positie hebben dan de ontvanger. Want hoewel jij het leuk vindt de ander wat te geven, is het voor de ontvanger nog maar de vraag of de verrassing bevalt. „Je legt diegene onbewust de plicht op om het cadeau leuk te vinden, want je bedoelt het goed. Maar ervaring leert dat de ontvanger er niet altijd blij mee is”, vertelt Wijnberg. Het moment dat de ontvanger zijn cadeautje uitpakt en er niets mee kan, zou ongemakkelijk kunnen zijn. „Er bestaat geen voorgeschreven regel voor wat je moet zeggen op zo’n moment. Daarom vermijden mensen soms zelfs het krijgen van cadeautjes. Dat zijn de mensen die op zo’n gelegenheid zeggen: neem maar geen cadeautje mee. Of als je dat wel doet: doe maar geld voor een goed doel.”
Liever niet
We geven over het algemeen dus liever dan we ontvangen, al geldt dat niet voor iedereen. Er zijn ook mensen die moeite hebben met het geven van cadeautjes. Wijnberg: „De zogenoemde gierige mensen vinden het vervelend om iets af te staan. Zij vinden het dus minder leuk cadeautjes te geven. Daarnaast heb je mensen die het onzin vinden en zeggen: ’Dit jaar niet, ik ben allang blij dat jullie er zijn’. Een beetje het ’All I want for Christmas is you’ idee.” Maar er zijn dus genoeg mensen die geven wél heel leuk vinden. Soms zelfs iets té leuk. Voor die mensen heeft Wijnberg nog een tip.
Overdrijven
„Mensen die graag geven moeten zorgen dat ze niet al te enthousiast over te komen”, legt hij uit. „Vaak zie je dat zij graag de aandacht willen trekken als ze een cadeautje willen geven. Ze hebben er namelijk veel moeite in gestoken en willen dat laten zien. Maar ’Eerst dat gele pakje!’ of ’Lees het gedicht wat langzamer!’ roepen kan irritatie veroorzaken bij de omgeving en werkt daarmee alleen maar averechts.” Ook moeten we er volgens Wijnberg voor waken dat we tijdens de feestdagen te veel geven. „Dit kan met name voor kinderen niet leuk zijn. Wanneer je dat punt bereikt, merk je vanzelf. Dan begint een kind te huilen. Te veel cadeautjes kunnen namelijk leiden tot te veel prikkels en die kunnen ze niet verwerken. Geven is leuk, maar overdrijf niet.”
BRON: De Telegraaf
Door: Julie Kroonen